YouTube

Zoveel kijk ik er niet naar, maar als ik het doe dan verrast YouTube vrijwel altijd, zowel qua aanbod als toegankelijkheid. Er is geen 'nee' te koop. Ik nam weer eens de proef op de som. Ik herinnerde me een aflevering van Koot en Bie, waarin de zogenaamde oud-verzetsstrijder op de hak wordt genomen. Arie Temmes (gespeeld door Koot) had in de oorlog een Duitse militair op de vraag 'Wo ist der Bahnhof?' de verkeerde kant op gestuurd en daarmee een belangrijke verzetsdaad gepleegd. Een prachtaflevering in drie delen op YouTube. Nadat ik de woorden 'Koot Bie Bahnhof' had ingetikt was het meteen raak. En dat is toch vooral wat me fascineert aan dit medium. Structuurloos worden beelden aangeboden, die door de gebruikers zelf worden beschreven zonder dat ze daar ook maar één enkele richtlijn voor hebben. En dat werkt dus. Waar is een bibliotheek- en archiefopleiding voor nodig, begin je je dan af te vragen.

Een tweede zoekactie, die minder succesvol verliep.
Eerder was ik in het kader van 23dingen op de website beland van de BBC-schoolradio. Daarop vond ik o.a. een filmpje over de evacuatie van kinderen uit Londen of een andere grote Engelse stad naar het platteland aan het begin van de Tweede Wereldoorlog. Omdat het één van de aspecten van de oorlog is die mijn speciale belangstelling geniet vond ik het jammer dat ik werd geconfronteerd met de volgende tekst: 'Not available in your area'. Een merkwaardige tekst op het wereldwijde web. Mijn hoop was dat ik het betreffende filmpje op YouTube wel zou kunnen vinden. Helaas, dat is mij in ieder geval niet gelukt. Daar staat tegenover dat het wel tal van andere onverwachte en mooie films en foto's over hetzelfde onderwerp opleverde.

Even verder zoeken op Internet leert dat uit recent onderzoek (mei 2010) is gebleken dat 44 % van de jeugd liever naar YouTube kijkt dan naar de tv!!! Dat is nog altijd een minderheid, maar dat zal het niet lang meer zijn. Het voordeel dat je baas bent over wat je op het scherm ziet is voor de jeugd blijkbaar zo groot dat ze de matige kwaliteit, de vele reclames en de in stukken geknipte filmpjes op de koop toenemen.

Wat kunnen we als Tresoar met YouTube? Meer dan dat we nu al doen moet ik eigenlijk zeggen, want op dit moment staat op de 'voorpagina' van onze website al een filmpje over de tentoonstelling Ex Libris Tresoar. Maar er kan meer neffens my. Voor elke toepassing geldt uiteraard wel dat er toestemming van alle betrokkenen moet zijn.
Naast door ons beheerd oud filmmateriaal zouden we als Tresoar ook nieuwe filmpjes kunnen aanbieden. In het verlengde van het steeds populairder wordende elearning (zie hiervoor bv. de website http://www.learnerstv.com) zie ik in ieder geval de volgende twee mogelijkheden.
Ten eerste filmpjes met uitleg over de werking van bepaalde bestanden die we aanbieden. Ik denk dan bv. aan Press Display. Deze internationale krantendatabank is bij het overgrote deel van het (Tresoar)publiek helaas onbekend. Het lijkt me een uitdaging om via een goede publiciteit, in combinatie met een verwijzing naar een gebruikershandleiding op YouTube, dit te veranderen. Er bestaan overigens al instructiefilmpjes voor dit bestand.
Daarnaast zouden we lezingen in Tresoar via het web kunnen aanbieden. Bang dat er dan geen mensen meer naar Tresoar komen? Wat dat betreft is het goed te weten dat toen CBS in 2006 begon met het plaatsen van fragmenten van afleveringen van de shows van David Letterman op YouTube, diezelfde fragmenten op YouTube gemiddeld 850.000 per dag werden bekeken gedurende de eerste maand, én ..... wat voor CBS nog belangrijker was 100.000 extra kijkers van de show op televisie opleverde (bron). En als we dat niet vertrouwen, want ja David Letterman en Tresoar zijn toch verschillende grootheden, dan zouden we kunnen beginnen met het rechtstreeks uitzenden van lezingen die 'uitverkocht' zijn.

Foute keuze?

Afgelopen zaterdag (18 december) stonden er in de Volkskrant twee artikelen betreffende het schilderij "De Nieuwe Mensch" van Henri van de Velde. Van de Velde (1896-1969) schilderde het in 1939, in opdracht. Die opdracht hield in dat het schilderij uitdrukking moest geven aan het nationaal-socialistische ideeëngoed. Dat lukte zo goed dat Anton Mussert, die het schilderij in april 1940 cadeau kreeg, het in zijn werkkamer in het hoofdkantoor van de NSB aan de Maliebaan in Utrecht liet ophangen, naast een portret van Adolf Hitler. Na de oorlog verdween het schilderij uit zicht en na verloop van tijd werd er vanuit gegaan dat het verloren was gegaan, totdat ..... het in 2003 in België weer opdook. Het Rijksmuseum in Amsterdam toonde meteen belangstelling en wist het schilderij te verwerven. Men beschouwde het, vooral vanwege de geschiedenis van het schilderij, als één van de historische topstukken. Het kunstwerk werd dan ook ingepland in de vaste presentatie voor na de heropening in 2013, echter met de nadruk op 'werd'. Het voortschrijdend inzicht heeft het Rijksmuseum anders doen besluiten. Het schilderij is bij nader inzien niet vernieuwend genoeg geweest om aan het publiek getoond te worden. Met andere woorden, het verhaal van de eigendomsgeschiedenis heeft het onderspit moeten delven in de strijd tegen de artistieke kwaliteit van het schilderij. Neffens my jammer.

Bron: http://www.devalk.com/kunstenaars/velde/velde3.jpg

Naar aanleiding van deze artikelen moest ik denken aan een aanwinst van Tresoar, een jaar of vijf geleden. We kregen toen een exemplaar van het Nationaal-Socialistisch Jaarboek van de NSB over 1942 (het exemplaar rechtsonder). Eigenlijk viel het buiten de acquisitiecriteria. We beschikten namelijk al over een exemplaar (linksonder), en omdat het een niet-Fries drukwerk betrof was een tweede niet nodig. Maar soms maak je een uitzondering. Wat was er aan de hand? Het al eerder genoemde hoofdkwartier van de NSB in Utrecht werd tijdens de bevrijding door o.a. de toenmalige inspecteur of commissaris van politie in Utrecht, een zekere Van Roosmalen, in beslag genomen. Veel spullen in het pand zijn destijds uit pure woede vernietigd, maar het jaarboekje, dat in het bureau van Mussert was gevonden, nam hij mee. En dat maakt nu juist het verschil tussen het linker en het rechter boekje. Beide zijn qua uiterlijk exact gelijk aan elkaar. Zo tellen ze alle twee 372 pagina's en in elk staat op pagina drie een foto van de leider. En toch laat ik bij rondleidingen het rechter exemplaar zien, en niet het linker, vanwege het bijzondere verhaal erachter.

Bron: Bibliotheekcollectie Tresoar

En, denk ik nu, misschien heeft Mussert dat jaarboekje wel in handen gehad terwijl hij starend naar het schilderij "De Nieuwe Mensch" .......

IM

IM (Instant Messaging) heeft enige gelijkenis met Twitter, dat andere supersnelle medium. Zoals mijn lezers weten was dat niet echt mijn ding en dat lijkt chatten voor mij evenmin. Ik is niet zo van de snel reageerderige, om als Klukkluk te spreken.
Maar net als bij Twitter zie ik voor Tresoar wel mogelijkheden met IM. En er zijn plannen in die richting. In februari volgend jaar worden er in Nieuw Zeeland Friese dagen georganiseerd. Eén van die dagen is gericht op o.a. de emigranten en hun nageslacht. Tresoar is gevraagd of het mogelijk is om online een Stamboomloket in te richten. Het is dan de bedoeling dat we vragen van emigranten direct via (video)chat beantwoorden. Of het doorgaat is nog niet helemaal zeker en hoe we dat dan aanpakken evenmin, maar als het doorgaat dan ben ik heel benieuwd naar de ervaringen.

Earbetoan oan Jelke Bos

It is no al wer in wike lyn dat myn baas my it boek Tinzen oer it libben en oer de dea fan Jelke Bos yn poaten joech. Ik haw it daalks en yn ien rek útlêzen. Ik moat sizze, it boek wol my mar net loslitte, hat my yn 'e besnijing. Hoe komt dat sa, haw ik mysels ôffrege. No, Jelke hat my de eagen iepene, oer it wêzen fan my as hûn, oer de sin fan in hûnelibben en oer de relaasje tusken myn baas en my. Ik stie der sels net faak by stil mar no wit ik dat it goed is om dat krekt wol te dwaan. Jelke hat dat sa moai ferwurde: 'Foar in kweade hûn moatst fuortrinne, mar foar dyn eigen tinzen nea'.

Wy hûnen kenne gjin helden. De iene hûn is net better dan de oare; wy binne allegearre gelyk. Mar stiekum is Jelke Bos myn held. Ik sil dat fierder net uterje, mar yn gedachten haw ik in foto fan him neist myn koer stean. Neist dat Jelke my oan it tinken setten hat, bin ik ek jaloersk op  'm. Syn eigensinnichheid, syn lak hawwe oan alles om him hinne en benammen oan syn baas, it binne eigenskippen dy't ik sels graach wat mear hawwe soe.

Hat dat ferskil yn eigenskip ek te krijen mei it feit dat ik noch midden yn it libben stean en dat Jelke oan ‘e ein fan sines stie doe’t er syn gedachten oan it papier tabetroude? Of komt it om't ik krekt in nij tehûs haw? Miskyn beide wol, mar it sit ek wol wat yn myn aard, wol opstannich fiele, mar dêr net echt foar út doare te kommen. Sa soe ik myn baas ek noait omkoal neame doare, sa't Jelke dat wol die. No wie dêr ek wol reden ta, benammen fan myn eachpunt út. Omkoal moast neat hawwe fan hûnen dy't gjin labrador wienen. Hy wie wat dat oanbelanget in echte rasist, mar dit even tusken twa heakjes. Ik ken myn baas noch net goed genôch om te witten oft hy ek de namme omkoal fertsjinnet. Hy hat no alle oandacht foar my, mar hoe sil dat takom moanne, takom jier wêze? Wy sille it sjen, mar mocht it sa wêze dat myn baas in like grutte omkoal is dan Jelke’s baas, dan sil ik dat oan de ein fan myn libben noch grif net doare te sizzen.

Bron: eigen collectie

Troch Jelke harkje ik no ek oars nei de diskusje by my thús oer myn namme. Ik hjit Fanny, wat is dêr no mis mei, soenen je sizze? Nee, sy fine dat ik sa nedich in oare namme hawwe moat. Ik haw al hiel wat de revu passearjen heard, de iene fine se noch moaier dan de oare: Esmée, Famke, Froukje, Flappie, Foekje, Juliana en noch in pear mear. En dan de útlis dy't se foar de nammen jouwe. Juliana fan Julianadorp, om't ik dêr in skoft wenne haw. En dan Foekje, ynearsten nei Foekje. Ferhaal fan in aventoerlik hûnelibben fan Rink van der Velde en Anjo Mutsaars. Mar ik hear se ek praten oer Fanny Blankers-Schoen en Foekje Dillema, en dat dizze froulju harren beiden yn harren grêven omkeare soenen as sy hearre soenen dat ik fan Fanny Foekje wurdt. Wêrom soene je dat dan wolle, freegje ik my ôf, mar sy fine it geweldich dat se op sokke gedachten komme of hearre fan kollega's. Ik doch mar krekt as hear ik it net, mar ik hear it fansels wol en it docht wol wat mei my. Mar ja tink ik dan, wat seit in namme no? Hielendal neat. Ik hear it oan de stim fan myn húsgenoaten wol oft se it tsjin mekoar of tsjin my hawwe. Tsjin my prate se mei in hegere stim en mei langere úthalen. De namme hear ik net iens nei. No haw ik al lûden heard dat de namme dochs Fanny bliuwe sil. Sy kinne it nammentlik net iens wurde oer in oare. Ik wachtsje it mar ôf want Jelke wynt der gjin doekjes om: '(....) in minske bliuwt in minske, kinst him noait fertrouwe'.

Noch wat oars. Om't se my, in folwoeksen hûn fan seis jier, noch fan alles leare wolle, sille wy begjin takom jier nei in hûnekursus. Wêrom is my in riedsel. Ja, it soe ek goed wêze foar de bân tusken de baas en my. No, ik leau der neat fan. Ik haw oare hûnen der ek wol oer heard: weismiten tiid en jild. Dan bin ik ek noch wer safolle jûnen kwyt. Mar sy hawwe blykber jild oer. Dêr koenen se dochs better wat lekkere woarsten foar keapje, soe ik sizze.

De baas probearret my no trouwens ek al dingen te learen. Nim it oerstekken fan in dyk. Myn baas wol perfoarst dat ik sitten gean foar't wy oerstekke. As ik dat dien haw en hy my komplimintearre hat, sjocht er alle kanten út. Wêrom wit ik net want der is neat te sjen. Hy praat dan tsjin my: 'Komme der ek auto's of fytsen oan Fanny?'. 'Wat tinkst sels?', tink ik dan. It is sá rêstich op ús kuierrûte; as ik al wat sjoch dan is it in oare hûn, in kat of in knyn.

Ik lit him mar prate. It komt der yn alle gefallen op del dat ik de baas de baas bin, sa fiel ik it. En dat haw ik te tankjen oan Jelke Bos.

Sa, no jou ik my earst mar wer ris del. Dan kin de baas ek wer blogge.

P.S. Jelke is net mear, ik hie graach mei him yn 'e kunde kommen. Ik haw noch besocht mear boeken fan him te pakken te krijen, mar dat is net slagge. Dit sil - spitigernôch - grif syn earste én lêste boek west wêze.

Pas op met 'Ctrl P'!

Net een bijzondere blogervaring gehad. Bezig met een blogbericht wilde ik de tekst die ik tot nu toe had even uitprinten en drukte daarom de toetsencombinatie <Ctrl> P in. Meteen kreeg ik op het scherm de mededeling dat het bericht gepubliceerd was. Dat was nou even niet de bedoeling. Ik heb het bericht inmiddels weer verwijderd. Aan degenen die een abonnement op mijn blog hebben via bv. Google Reader zou ik willen vragen de tekst nog niet te lezen. De titel van het bericht is Earbetoan oan Jelke Bos. Ik ben van plan om de definitieve tekst het komend weekend te publiceren.

Twee dagen oorlog

Na woensdag in Harlingen was de Tweede Wereldoorlog gisteren in Tresoar aan de beurt. Esther Captain en Kees Ribbens, beiden als onderzoeker verbonden aan het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) in Amsterdam, leidden er de discussie over de toekomst van oorlogsmusea in Nederland. In drie verschillende regiobijeenkomsten proberen ze zicht te krijgen op de mogelijkheden en wensen voor dit type musea. Leeuwarden was het eerst aan de beurt. Aanwezig waren vertegenwoordigers van het Verzetsmuseum Friesland, het Kazemattenmuseum, het Museum Canadian Allied Forces in Groningen, Bunkermuseum Schlei op Schiermonnikoog, het Museum '40-'45 Harkstede en de Stichting Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen (OVCG) en ik mocht namens Tresoar aanwezig zijn.
De discussie werd gevoerd aan de hand van een tiental prikkelende stellingen zoals:
* Doordat iedereen het accent legt op persoonlijke verhalen over de oorlog verdwijnt de gemeenschappelijke historische kennis over het conflict;
* De oorlogsmusea en herinneringscentra in Nederland onderscheiden zich voldoende van elkaar;
* Er is teveel oorlogserfgoed om de geschiedenis van WO2 adequaat te presenteren;
* Oorlogsmusea en herinneringscentra zijn goed op de hoogte van de verwachtingen van bezoekers;
* Digitale toepassingen zijn onontkoombaar, maar niet per definitie wenselijk.

Bij die laatste twee stellingen komen we in de buurt van 23dingen. En dan blijken meteen de grote verschillen tussen instellingen als het Verzetsmuseum Friesland als onderdeel van het Fries Museum en een particulier initiatief als het oorlogsmuseum in Harkstede. Zo moet dit laatstgenoemde museum het op dit moment nog steeds stellen zonder website.

Stilleven in het Museum '40-'45 Harkstede

Bron: Foto Re-enactmentgroep

Over het algemeen wordt geconcludeerd dat de nieuwe digitale toepassingen een goede mogelijkheid bieden om je presentatie te vernieuwen. Want dat staat wel vast, als museum moet je de opstelling en presentatie regelmatig veranderen om het publiek steeds weer opnieuw binnen te krijgen.
De discussies, conclusies en aanbevelingen zullen, nadat ook de twee andere regiobijeenkomsten zijn gehouden, in de loop van volgend jaar worden gepresenteerd.

Kunnen we als Tresoar hier ook iets mee? Tresoar is geen oorlogsmuseum, maar bewaart wel veel museumwaardig materiaal. Dat materiaal is voor een deel ook al gedigitaliseerd maar staat op verschillende plekken op onze website, meestal 'ver' uit elkaar.
Een paar voorbeelden:
* Catalogus Verzetsmuseum (onder Bibliotheek)
* De Leeuwarder Courant in WOII (bij Tresoarlinks)
* Digitale tentoonstelling Der Dames Verzet over o.a. Esmée van Eeghen (onder Schatkamer)

De wens om die WO2-informatie overzichtelijker en prominenter aan te bieden is al eerder geuit. Deze discussie heeft de noodzaak ervan weer eens benadrukt. De vernieuwing van de website volgend jaar is de ideale gelegenheid om daar vorm aan te geven.

Wadden geschut

Hoe kunnen we het erfgoed van de oorlog op de Waddeneilanden (nog) beter aan de man brengen? Dat was de vraag die gisteren centraal stond op de Miniconferentie Wadden geschut in het Hannemahuis te Harlingen. Vertegenwoordigers van de Stichting Waddencentra, van provinciale instellingen en uit het onderwijs gaven in boeiende presentaties aan wat er tot dusverre is gebeurd en wat er in de toekomst mogelijk is.

De website www.waddenindeoorlog.nl is inmiddels online, de bunker Schlei op Schiermonnikoog is geopend en op Texel bestaat al langer het Luchtvaart- & Oorlogsmuseum. Maar er is zoveel meer en een gecombineerde aanpak zal waarschijnlijk tot een beter resultaat leiden en tot een groter publieksbereik. Zo kun je op elk eiland afzonderlijk wandel- en fietsroutes langs erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog ontwikkelen, maar die zou je dan ook als één WO2-erfgoedroute aan kunnen bieden, eventueel met behulp van een audiotour. In één van de presentaties kregen we te zien hoe dat in Den Haag vorm heeft gekregen. Daar kun je vier WO2-wandelingen met kaarten, foto's, filmpjes en geluidsfragmenten gratis downloaden op je iPhone. Een iPhone huren bij het Haags Historisch Museum kan ook. De wandelingen met alle extra's zijn ook op de website www.destadgeschonden.nl te bekijken.

Zes militairen van de Kriegsmarine met op de achtergrond de Brandaris op Terschelling

 Bron: Fries Fotoarchief

Een bijzonder project is de virtuele wandeling door een deel van de Stelling 12H op Vlieland. Het begin van het project is een typisch geval van serendipiteit. Wat is het geval? Marc ter Ellen van het Informatiecentrum De Noordwester op Vlieland zit op een gegeven moment in de trein bij een groepje studenten die een voor hem onbegrijpelijke maar intrigerende taal spreken. Uit nieuwsgierigheid zoekt hij contact en wat blijkt? Het gaat om studenten van Gameship, onderdeel van het Friesland College in Leeuwarden. Dat verklaart ook hun taalgebruik. Ze raken aan de praat en ze zien beiden mogelijkheden om elkaar van dienst te zijn. Marc ter Ellen is op zoek naar creatieve geesten die zijn plannen, om de Vlielandse stelling ook virtueel te kunnen bekijken, vorm kunnen geven. De studenten kunnen een goed project gebruiken voor studiepunten. In drie weken tijd is de groep erin geslaagd om een deel van de stelling (het geschutemplacement) virtueel toegankelijk te maken. Nu kent de wereld van de digitale spelletjes allerlei soorten games; dit is een zgn. serious game geworden.

Hoewel de aankleding van de bunker en de omgeving nog redelijk primitief is vind ik het resultaat verbluffend. Als een vogel kun je over het gebied zweven. Het bijzondere zit ‘m vooral in de mogelijkheden om over de bunkerruimtes informatie op te vragen betreffende het gebruik van die ruimtes ten tijde van de oorlog. Die informatie kan in tekst en beeld worden gegeven. Zo kan bv. een foto van een kanon, zoals dat in één van de ruimtes heeft gestaan, worden getoond. Het is ook mogelijk om voor actie te kiezen. In dat geval wordt het kanon uit zijn schuilplaats naar het emplacement gereden. Je kunt dat ook zelf doen en ook zelf de munitie voor het kanon halen en uiteindelijk de vijand uitschakelen, want er is een interactieve variant aanwezig. De bezoeker kan ook zelf de route bepalen door het complex. Deze educatieve presentatatievorm is bedoeld voor schoolgroepen, maar ook voor minder validen, voor wie het niet mogelijk is om het originele terrein te bezoeken. Het wachten is nu op geld om het plan in zijn geheel te realiseren.

Belangstellenden in de geschiedenis van de Atlantik Wall op de eilanden kunnen ook terecht bij de volgende website: http://wall.ontwikkelversie.nl.

Ding13 komt als geroepen

In een ver verleden - een paar jaar terug - maakte ik kennis met The Internet Clipboard. Enkele functies zijn gelijk aan die van Google Documenten, namelijk het online toevoegen, bewaren en raadplegen van informatie en het kunnen delen van die informatie met anderen. Het werkt super eenvoudig. Achter het webadres tik je een bestandsnaam in en voilá, je hebt een eigen ruimte op het www gecreëerd. Een ander voordeel is dat je er niet voor hoeft in te loggen. Heel erg handig dus als je achter verschillende beeldschermen werkt en dan niet steeds op je eigen account bent ingelogd. Dat komt nog al eens voor, vooral bij invaldiensten op de studiezaal. Dat is de positieve en vooral theoretische kant van deze toepassing. De praktijk was nogal eens weerbarstiger. Zo kon je het bestand niet onbeperkt opslaan en nadat ik een paar keer had meegemaakt dat de ingevoerde gegevens niet waren opgeslagen heb ik het niet meer gebruikt.

En toen was daar Google Docs. Omdat ik op dit moment aan verschillende projecten werk, soms alleen, soms met één of meer collega('s) en soms ook met verschillende externen lijkt Google Docs mij een goede toepassing om overzicht te houden op je werkdocumenten. Hoe gemakkelijk zit je anders niet in verouderde versies te werken.

Echte ervaring moet ik er nog mee opdoen, maar de vooruitzichten zijn veelbelovend, alhoewel ..... ik had een nieuw document geopend, probeerde er via twee muisklikken (kopiëren en plakken) informatie aan toe te voegen, maar ho maar. Na wat uitproberen kom ik er achter dat het wel lukt met <Ctrl C> en <Ctrl V>.
'Eerlijk zullen we alles delen', las ik ergens als mooie titel van een blogbericht over Ding13. Dat zal zeker niet helemaal opgaan, maar ik ben wel benieuwd naar mijn ervaringen.

Haar naam was Fanny (en is dat nog steeds trouwens)

Ons gezin is gisteren uitgebreid. We hebben haar gehaald. Met ons vieren in de auto naar Den Helder en met ons vijven terug. Dat ging niet zomaar. De plek des heils was Dierentehuis 't Schuthok aan de Rijksweg in de Noord-Hollandse marinestad; geen dieren-azc dus, nee een dierentehuis. Die benaming alleen al geeft aan dat men er haar bewoners een warm hart toedraagt. En zo is het ook. Dat betekent ook dat je één van die bewoners niet zomaar meekrijgt.
Voordat we gisteren in de auto stapten was er al contact geweest, via email en via de telefoon. Door dat contact wisten we ook dat er meer kapers op de kust waren. En uit ervaring wisten we dat, als we haar echt graag in ons midden zouden willen hebben, we niet moesten aarzelen. Want de rit naar Den Helder kende een lange voorgeschiedenis met veel hoopvolle momenten maar evenveel teleurstellingen. We hadden al verschillende pogingen gedaan, maar hij of zij bleek al óf door een ander geadopteerd te zijn óf bij nader inzien toch niet geschikt voor ons.
Het Internet speelde bij onze zoektocht een cruciale rol. De website http://www.ikzoekbaas.nl/ werd dagelijks bezocht, soms zelfs meerdere keren. Opname als favoriet in Delicious en/of het plaatsen van een RSS-feed waren daarom niet aan de orde. Ook al zou er geen nieuws zijn, we moesten gewoon even kijken. Uit het gesprek dat we gister met medewerkster Gina hadden, bleek overigens de zegen van het Internet voor dierenasielbewoners in het algemeen en voor honden in het bijzonder. De genoemde website bevat een overzicht van alle dieren in Nederlandse asielen, én tehuizen dus. Van elk dier worden bijzonderheden gegeven als ras, leeftijd, schofthoogte e.d., een beschrijving waarin ook het karakter van de hond wordt geschetst en last but not least een foto. Je kunt op deze manier thuis gemakkelijk aan de weet komen of er ergens in Nederland de hond, kat of parkiet van je dromen beschikbaar is. En, vertelde ze, als die op deze manier wordt gevonden dan rijdt men zonder probleem twee of drie uur om het dier op te halen. De verblijfsduur van dieren in asiels is behoorlijk verkort sinds het Internet haar intrede heeft gedaan.

Ook wij kregen voor het eerst via digitale weg 'contact' met Fanny. Op een dag verscheen ze op het beeldscherm, een zesjarig 'spanielachtig' teefje. In de karakterschets van Fanny lazen we o.a.: "Zou Fanny een mens zijn, dan zou ze het graag gezellig maken: kaarsje aan, hapje en drankje er bij, gewoon knusjes. Geloof het of niet, ook honden kunnen zo'n uitstraling hebben, en Fanny heeft het. Deze leuke roodbruine kruising Spaniel is vriendelijk naar mensen, onbekend of bekend maakt niet uit."
Bij de helft van het gezin was het liefde op het eerste gezicht, de andere helft had iets meer tijd nodig, maar uiteindelijk gingen we allemaal voor de bijl. En zo voerden we gistermiddag om een uur of drie een adoptiegesprek. Over en weer werden veel vragen gesteld. Vooral ook van onze kant, want wij zijn niet meer dan beginners, hebben geen enkele ervaring met honden. Vol bewondering kijken we onregelmatig naar Cesar Millan in The Dog Whisperer, maar dat is wat anders dan putten uit eigen ervaring.
De vragen betroffen vooral de voeding en beweging want naast de probleemloze hond die Fanny lijkt te zijn is er één punt van zorg of aandacht, hoe je het maar wilt noemen. Toen we na het gesprek met haar kennis maakten zagen we het zelf ook meteen. Ze is dik, veel te dik. Door haar forse overgewicht is ze ook kortademig. "Dat kan zeker van invloed zijn op haar stemming en stressbestendigheid", lazen we over haar. De levensstijl zal dus moeten worden aangepast naar minder eten en meer bewegen.
Nadat we een eindje met Fanny hadden gewandeld en Gina en wijzelf ook hadden geconstateerd dat het klikte tussen Fanny en ons, moest het besluit omtrent adoptie uiteindelijk worden genomen door de directeur van de instelling. We wachtten in spanning af en waren opgelucht toen deze haar fiat gaf. De papieren konden worden getekend en we mochten haar nu meenemen. "Fanny springt blij de auto in", zo hadden we al gelezen. Dat viel tegen. Ze wilde wel en ze leek ook blij maar door haar overgewicht moesten we haar een zetje, zeg maar gerust een flinke zet, meegeven. Maar toen ze eenmaal achter in de auto zat was het goed en leek het wel of ze al jaren bij ons was.

We've got 'r

Bron: website http://www.ikzoekbaas.nl/

Zoals de titel al aangeeft heet ze Fanny. Echt mooi vinden we die naam niet en we zijn dan ook naarstig op zoek naar een andere voor de liefste hond van de wereld. Suggesties zijn van harte welkom. Het is in dit verband misschien goed te weten dat ze in Tsjechië is geboren.

Twitter is niet echt mijn ding

Als we als Tresoar beter ons publiek kunnen bereiken door 's ochtends eerst met ons allen een minuut op de kop te gaan staan, dan zouden we dat zeker moeten overwegen. Zo moeten we Twitter ook zien, als iets onzinnigs dus. Dat is lang mijn mening geweest, en voor privégebruik gaat die nog steeds op. Als je niet midden in een revolutie zit of net een vliegtuigcrash hebt overleefd dan heeft het allemaal bijzonder weinig betekenis. De Twitterteksten die ik voorbij heb zien komen zijn vaak te banaal voor een normaal gesprek en soms niet meer dan een uitroep ("Shit brood vergeten", zoals jamieee_xx zes minuten geleden twitterde). Om voor mezelf nu een Twitteraccount aan te maken is dan ook een stap te ver.

Toch heb ik geprobeerd me via het wereldwijde web te laten overtuigen van enig nut van de toepassing. Dat viel niet mee.
Ergens heeft een Twitteraar de belangrijkste voordelen op een rijtje gezet:

• Ik blijf op de hoogte van het laatste nieuws;
• Ik kan interessante informatie delen;
• Ik weet wat mijn collega’s en vrienden bezig houden;
• Ik kan gemakkelijk in contact komen met interessante mensen.

Overtuigend is het niet. Op alle punten is wel wat af te dingen en bij de laatste twee betwijfel ik het waarheidsgehalte. Ik voel me meer verwant met de volgende kritiek:
"Twitter is als een slecht voorgezeten vergadering: iedereen kakelt maar wat door elkaar heen, in de verwachting dat alle anderen het hebben gehoord. En aan het eind van de vergadering weet je nog niks meer. Oh ja, ook zo leuk: iedereen komt en gaat maar wanneer hij zin heeft…"

Een bibliotheekmedewerker interviewde twee medewerkers van Museum Boerhaave over het gebruik van Twitter door het Museum. Het leverde het volgende interview op:
Vraag: Waarom zijn jullie gaan twitteren?
Antwoord: Twitter is interactief; je kunt snel iets plaatsen en uitnodigen tot een reactie
Vraag: Hoe hebben jullie het MT overtuigd?
Antwoord: Tijdens mijn opleiding heb ik een pr-plan geschreven
Vraag: Hoe ga je de interactie met mensen op twitter aan?
Antwoord: Nieuwsgierig maken; proberen prikkelend te schrijven
Vraag: Hoeveel tijd kost twitteren per dag?
Antwoord: Heel divers
Vraag: Wat heeft het twitteren jullie opgeleverd?
Antwoord: Nog maar weinig volgers... In juni gaan we evalueren

Een diepgravend interview op z'n Twitters dus.

Is Twitter dan helemaal niets? Dat wil ik ook weer niet zeggen. Tresoar twittert er al lustig op los met zinvolle berichten, die vaak weer links bevatten naar uitgebreidere nieuwsberichten. Bovendien hebben we het advies van Jessica de Kok en Jan-Willem Seip in hun artikel ter harte genomen: gebruik Twitter niet voor het loslaten van een diarree aan berichten: Twitter is een web2.0-toepassing, dus zorg voor interactie met je volgers. De twittergedichtenwedstrijd voor het mooiste twicht was een succes met ruim 500 ingestuurde twichts.

We zullen moeten zien wat we hier nog meer mee kunnen doen. Ergens las ik ook over historische tweets, o.a. van Napoleon. Zo zouden we onze volgers ook aan het denken kunnen zetten. Een voorzet: Eise Eisinga die tijdens de fabricage van zijn planetarium twittert: 'Heb zojuist Jupiter bereikt, hoop morgen bij Saturnus aan te komen.' En wellicht kunnen we ook iets bedenken met Twitter tijdens de autobusmanifestatie in de zomer van 2011?

Kortom, Twitter rijmt dan wel op litter, maar voor Tresoar moeten we het maar niet als zodanig beschouwen.

Wij, IK, jIj = WIKI

Tresoar beschikt al enkele jaren over een Intranet met informatie over van alles en nog wat, van beleidszaken, organisatie en rechtspositie tot verslagen van vergaderingen, een telefoonlijst en het zgn. snuteboek. Bovendien bestaat er de mogelijkheid om zelf berichten te plaatsen op het prikbord. Op zich werkt het goed, met name door de goede zoekfunctie.
Een beperking is dat niet elke medewerker gerechtigd is om informatie - in wat voor vorm dan ook - toe te voegen. En die behoefte is er zo nu en dan wel. Een wiki zou dit probleem goed op kunnen lossen. Hierbij gaat het dan om interne informatie. Dat is deel één van het verhaal. Niet onbelangrijk, maar ik zou graag nog een stap verder willen gaan door een deel van de wiki ook extern beschikbaar te stellen. Ik denk hierbij dan aan het toevoegen van (genealogische) achtergrondinformatie die voor gebruikers van onze archieven en collecties interessant is.

Bron: eigen collectie

Vooral vanuit de hoek van het familieonderzoek worden geregeld dezelfde vragen gesteld, vragen als:
* wat is een dorprechter?
* welke bronnen hebben jullie voor onderzoek naar militairen?
* wat wordt er bedoeld met de uitdrukking b.b.c.?

De medewerkers op de studiezaal weten de antwoorden op deze vragen vaak moeiteloos te geven en zo niet dan kennen ze de bron waar de informatie is te vinden, namelijk de bijbel voor de stamboomonderzoeker in Friesland: Friezen gezocht. Gids voor stamboomonderzoek in Friesland, door Pieter Nieuwland (Leeuwarden 2005).

De teksten in deze gids zouden in stukjes kunnen worden geknipt en de losse stukken in een nieuwe wiki worden gezet. Het zou een mooi begin kunnen zijn voor een Friese geschiedeniswiki, voor en door onderzoekers naar familiegeschiedenis en (dorps)historie. Dat laatste maakt het juist extra waardevol. We kennen veel bezoekers met grote hoeveelheden kennis, vaak op een heel specifiek gebied. Als zij zoveel mogelijk van die kennis aan de wiki zouden willen toevoegen dan zouden we een prachtige nieuwe en steeds beter wordende informatiebron hebben. Naast de gids zou ook de al online staande beroependatabase op de website van Tresoar hierin kunnen worden opgenomen. We krijgen hiervoor onregelmatig aanvullingen toegestuurd.
Het idee is overigens niet nieuw. Binnen Tresoar is het ook al eens besproken. Hopelijk brengt 23dingen ons tot uitvoering ervan. Ik ben ervan overtuigd dat wanneer we het goed 'in onze doelgroep weten neer te zetten', dat het dan een succes kan worden.
En dan is het echt Ik + Jij = Wij > Wiki.

Uit de oorlogsmoppentrommel

Tijdens het beschrijven van nieuwe aanwinsten uit de Tweede Wereldoorlog kreeg ik een schrift in handen met teksten van liedjes en moppen uit de jaren 1940-1945. De teksten zijn geschreven door Adri Meindersma uit Huizum, twaalf jaar oud toen de oorlog uitbrak. Van hem zijn ook dertien dagboekschriften uit dezelfde periode bij Tresoar in bewaring gegeven.
Het is bekend dat humor tijdens de oorlog een belangrijke rol heeft gespeeld in het alledaagse leven van de bevolking. 'Lach en vergeet je zorgen', zo meldt Adri in zijn schrift.

Als je de moppen meer dan 65 jaar later leest dan valt het niet mee om ze grappig te vinden. Het is flauwheid troef, zoals de volgende:
"'t Is wedrennen van paarden en Sijs zit ook op de tribune. Aan iemand die naast hem zit vraagt hij: "Waar komen die paarden vandaan?" "Uit Engeland."
"En die wagentjes?." "Uit Amerika."
"En waar komt dan (....) het tuig vandaan?" "O, dat komt uit Duitsland."

Deze vind ik nog wel de beste:
"Hitler, Goebbels en Göring vliegen in een Messerschmitt boven ons land. Ze zien vol bewondering naar beneden. "Wat is dat Holland toch een mooi land", zegt Adolf, "alleen is het maar jammer dat we het volk niet op onze hand kunnen krijgen." "Ik denk dat ik daar wel wat op weet", zegt Goebbels. "Laten we nl. voor de mannen rookerskaarten, voor de vrouwen textielkaarten en voor de kinderen snoepkaarten uitgooien. Ik geloof dat we dan veel zullen winnen." Dit beamen ook de twee anderen. Daarop begint de piloot hartelijk te lachen. "Waarom lach je?", vraagt de Führer. "Nu", zegt de piloot, "dat zeg ik liever niet". "Wat, wil je het niet zeggen, je moet het zeggen", zegt de Führer. "Nu dan", zegt de piloot, "ik weet wel een middel om de hele wereld op onze hand te krijgen". "Hoe dan?", vraagt Adolf. "Dat middeltje moet ik weten." "Wel", zegt de piloot, "als ik jullie d'r alle drie uitgooide!"

Tresoar met boerenmeid in hooiberg?

Het is altijd een merkwaardige ervaring als je een onbekend woord dat je 'voor het eerst' leest en er dan de betekenis van leert kennen, je datzelfde woord - meestal snel daarna - één of meerdere keren opnieuw onder ogen krijgt. Ik had die ervaring vorige week weer eens nadat ik voor ding 10 één van de artikelen over social bookmarking las. Het ging om het woord 'serendipiteit'. In een artikel op de website www.fontysmediatheek.nl, waarin wordt ingegaan op het verschil tussen taxonomie en folksonomie las ik de volgende zin, die één van de voordelen van het door gebruikers laten taggen van informatiebronnen aangeeft: "Ze helpen je overigens ook te vinden wat je niet zoekt of waarvan je je niet bewust was dat je het zocht (serendipity)". De omschrijving is neffens my nog mooier dan het woord zelf. Zo mooi, dat ik er meer over wilde weten.
Omdat het woord in het Engels werd gegeven heb ik eerst gezocht in het woordenboek Engels-Nederlands van K. ten Bruggencate (1974), waarin de volgende verklaring wordt gegeven: 'gave om prettige ontdekkingen te doen'. 'Gave' is een gaaf woord, waarvan de betekenis twee dingen suggereert. Ten eerste dat je het (= serendipiteit) kunt hebben, ten tweede dat de één het meer heeft dan de ander.
In het driedelige Groot woordenboek van de Nederlandse taal van Van Dale staat bij serendipiteit: 'gave om door toevalligheden en intelligentie iets te ontdekken waar men niet naar op zoek was.' Intelligentie speelt dus ook een rol. Dat blijkt ook wel uit sommige uitvindingen die zijn gedaan, en waarbij het toeval een grote rol speelde. Het bekendste voorbeeld is waarschijnlijk de uitvinding van penicilline. Op Wikipedia staat daarover: 'Terwijl [Alexander] Fleming zijn laboratorium opruimde, viel hem op dat een schimmel zich gevestigd had op een kweekplaat met kolonies stafvlokokkenbacteriën en dat rondom die schimmel een zone lag waarin de bacteriën niet groeiden. Later analyseerde hij de door de schimmel uitgescheiden stof en dit bleek penicilline te zijn. Deze waarneming was voor Fleming waarschijnlijk al door tientallen anderen gedaan; maar Fleming was wel de eerste die erbij stilstond.'
Dezelfde bron noemt o.a. het theezakje, Viagra en vloeipapier als andere toevallige uitvindingen.

De oorsprong van het woord ligt in de Engelse taal. In de 18de eeuw gebruikte Horace Walpole het in een brief waarin hij vertelde over een verhaal over 'de drie prinsen van Serendip', die toevallige ontdekkingen deden (Serendip is de oude benaming voor Sri Lanka). Inmiddels wordt of is het woord gebruikt in website-adressen (o.a. www.serendipiteit.com), als naam voor een reisorganisatie en als titel voor een film.

Bron: www.cinemagia.ro

En toen las ik in de VPRO-gids van vorige week een interview met Aleks (Aleksandra) Krotoski. De Amerikaanse wetenschapper presenteert een programma voor de BBC over het Internet en de gevolgen daarvan voor de mens. Boven het artikel stond als citaat : '(...) We verliezen het gevoel van serendipiteit, van gelukkig toeval'. Om haar verhaal naar Tresoar te vertalen, de bezoeker die vroeger dagenlang achter een filmreader zat om bv. de Leeuwarder Courant op een bepaald onderwerp door te nemen, vond geregeld berichten waar hij niet naar op zoek was, maar die hem wel (blij) verrasten. Met de digitale LC word je direct naar de artikelen geleid waar het opgegeven zoekwoord in voorkomt. De kans om verrast te worden is daarmee een stuk kleiner geworden. Neffens my is dat ook wel zo, maar aan de andere kant ...., door social bookmarking kun je óók worden verrast. Zie hiervoor mijn vorige blogbericht.

Wat zou Tresoar met serendipiteit kunnen? In een toekomst waarin de broekriem waarschijnlijk aangehaald zal moeten worden zou een gave om prettige dingen te ontdekken extra welkom kunnen zijn. Meer concreet denk ik eerst aan onze bezoeker die toch wel eens een (geluks)gevoel van serendipiteit moet hebben (gehad). En ik denk dan aan Proefballonnetje 1 van Pi. Wellicht is hier iets te combineren?

Ik sluit af met met een opmerking door de Nederlandse onderzoeker P. van Andel. Hij heeft serendipiteit ooit omschreven als het zoeken naar een speld in een hooiberg, en eruit rollen met een boerenmeid. Van Andel kan het weten, want hij is serendipitoloog.

Eén tag voor twee liefhebberijen

In mijn vorige bericht schreef ik over verschillende tagbenamingen voor één het hetzelfde onderwerp, zoals bv. de Tweede Wereldoorlog (getagd met o.a. 'Tweede_Wereldoorlog', 'wo2' en 'woii'). Het omgekeerde komt - uiteraard - ook voor; eenzelfde tag met verschillende betekenissen. Soms levert dat verrassende vondsten op. Als geïnteresseerde in de geschiedenis van de motorsport probeer ik bij nieuwe zoekmogelijkheden vaak even uit of dat ook interessante informatie en/of mooie plaatjes oplevert. Zo zocht ik in Flickr The Commons op 'TT Assen' met de volgende foto als resultaat:

Bron: Flickr.

Het bijschrift luidt: 'TT Assen. Katayama (Japan) Suzuki'.

De tags die zijn toegevoegd zijn: 'Nationaal Archief', 'Japan', 'Suzuki', 'TT', 'Assen', '4' en 'Katayama'. 

De eerste motortag die ik uitprobeer is Suzuki en dat levert de volgende foto op, ook een snelheidsduivel, maar toch een andere dan ik had verwacht.

Bron: Flickr

En toch was ik meer blij verrast dan teleurgesteld, want ook schaatsenrijden is één van mijn liefhebberijen. Ik was overigens niet de eerste die werd teleurgesteld/verrast, getuige het volgende commentaar van patrick.judge42: 

'Where's me motorbike?'

Beide foto's zijn overigens in 1967 gemaakt.

Delicious, wat een heerlijk ding!

Eén van de zaken waar ik tot deze week vaak mee zat te knoeien waren mijn favorieten, c.q. bookmarks. Maar dat is nu dus mooi verleden tijd. Delicious ís delicious. Wat een uitvinding.
Het probleem met mijn favorieten was tweeërlei van aard. In de eerste plaats was het de browser. Standaard werk ik met Mozilla Firefox. Nieuwe versies van deze browser verwijder(d)en echter steevast alle aangemaakte favorieten. Er is een mogelijkheid om die veilig te stellen, maar dat was elke keer weer een hele krachtsinspanning. 'Moeilijker kunnen we het niet maken', moeten de bedenkers hebben gedacht. Ik liet die actie dan ook vaak achterwege, met als gevolg weer een lege favorietenmap.
Zoals gezegd werk ik meestal met Firefox, maar sommige websites laten zich met Firefox niet (goed) bekijken en in zo'n geval opende ik Internet Explorer. Het gevolg is dat ik bij beide browsers een serie favorieten heb aangemaakt. Nu hoorde ik eerder deze week dat de mogelijkheid bestaat om de favorieten bij MF en IE te synchroniseren, m.a.w. ongeacht de browser zou je dan altijd over dezelfde favorieten kunnen beschikken.

Dat is mooi, maar ik had inmiddels kennis gemaakt met Delicious en ik had al snel in de gaten dat dit een goede oplossing zou bieden voor de bovengeschetste problemen en bovendien nog veel extra mogelijkheden heeft.
Het importeren van de al aangemaakte favorieten vanuit Firefox en Explorer ging niet echt vlekkeloos en niet op zo'n manier dat ik nu kan zeggen, 'zo doe je dat'. Het zijn van die acties, waarbij je van alles uitprobeert, vele wegen doodlopen en dan opeens lukt het. Maar om dan later te zeggen wélke wegen doodlopen en wélke de oplossing heeft gebracht...... Ik besef dat ik wat dat betreft niet de ideale coach ben.
Kortom, het heeft wat tijd gekost, maar dan heb je ook wat. Het resultaat is te zien op www.delicious.com/otto.kuipers. Alle geïmporteerde links heb ik gecheckt, beoordeeld en eventueel verwijderd zodat ik nu in ieder geval een up to date favorietenbestand heb.
Bovendien kan ik nu overal mijn favorieten te voorschijn halen.

Of het sociale aspect een groot voordeel is weet ik zo net nog niet. Ik heb een abonnement genomen op url's waaraan de tag 'Tweede_Wereldoorlog' is toegekend. Het resultaat is dan meteen zo overweldigend dat ik eenzelfde gevoel krijg als na het instellen van RSS-feeds. Maar je kunt uiteraard ook op een moment dat het je past via de tags over de delicioussites surfen.

Het door iedereen laten toekennen van tags vraagt om problemen, zou je zo zeggen. Neem nu de Tweede Wereldoorlog. Ik heb daarvoor de tag 'Tweede_Wereldoorlog' gebruikt. Alleen voor deze benaming heb ik al vier verschillende schrijfwijzen gezien. Naast de door mij gebruikte zijn dat 'Tweede-Wereldoorlog', 'wo2' en 'woii'. Een groot probleem is dat niet want deze alternatieven worden onderaan bij Everyone's Related Tags weergegeven.
Je kunt ook gericht zoeken op alle in Delicious opgenomen en met een bepaalde tag toegekende websites. De url moet dan beginnen met: http://www.delicious.com/tag/.
Wil je zoeken op alle websites waaraan de tag Tweede_Wereldoorlog is toegekend dan kan dat dus op de volgende wijze: http://www.delicious.com/tag/tweede_wereldoorlog.
Zoeken op een combinatie van tags kan ook. Gebruik dan het +-teken.
Bijvoorbeeld: http://www.delicious.com/tag/tweede_wereldoorlog+onderwijs

Eind goed al goed? Nog een keer over Flickr

In mijn vorig bericht over Flickr heb ik nogal wat vraagtekens gezet bij de kwaliteit van de toegankelijkheid van Flickr-foto's. De gegevens bij de foto's zijn (te) vaak onvolledig, tegenstrijdig of onjuist.

Twee jaar geleden werden als proef door het Nationaal Archief, in samenwerking met Spaarnestad Photo, zo'n 800 foto's op Flickr The Commons gezet, met de bedoeling te kijken wat de Flickrbezoeker zou kunnen betekenen voor een betere toegankelijkheid van de foto's. Aan belangstelling heeft het in de pilotperiode van zes maanden (oktober 2008- april 2009) niet ontbroken: meer dan 1 miljoen pageviews, bijna 2000 commentaren (d.w.z. een gemiddelde van drie commentaren per foto) en ruim 6800 tags was een mooi resultaat. Toch was men niet echt tevreden. Uiteraard wel wat het publieksbereik betreft. De genoemde cijfers spreken wat dat betreft boekdelen.
Nadere analyse van de toegevoegde gegevens leerde echter dat deze meestal geen relevante informatie betreffende het afgebeelde bevatten. Van maar 30 foto's werden de beschrijvingen uiteindelijk gewijzigd. Dat betekent dat niet meer dan 3 % van de commentaren waardevolle informatie bevatte.
In een paar gevallen vond men de informatie ongepast. Eén commentaar is om die reden verwijderd. In één geval werd zelfs de foto verwijderd: 'Zo is een foto uit de Tweede Wereldoorlog met als oorspronkelijke beschrijving Landoorlog Oostfront: Duitse stoottroepen vuren met geweren en mitrailleurs op Russische stellingen nabij Leningrad van Flickr verwijderd wegens dubieuze discussies tussen Russische Flickrgebruikers', aldus het Evaluatieverslag Taking Pictures to the Public.

Toch wil ik dit bericht eindigen als een goede romantische film, gelukkig dus.
Eén van de series foto's die het Nationaal Archief op Flickr zette had als thema emigratie.  
Onderstaande was één uit die serie.

Bron: www.flickr.com

Volgens het bijschrift gaat het om Adriana Zevenbergen (rechts op de foto). Zij was de 100.000ste naoorlogse Nederlandse migrant en koopt op de foto een bloemkool bij mevrouw Wilhelmina Hofstede. De foto is in maart 1959 gemaakt in de Australische havenplaats Geelong.
Niets bijzonders, zo op het eerste gezicht, maar de foto leverde nogal wat commentaren op zoals 'Ja hoor! een bloemkool!' en 'Integreren ho maar'.
Eind 2008 werd evenwel de volgende reactie geplaatst: 'I notice that there is an Aussie named Kelly Zevenbergen on Facebook -- who could, I'm guessing, be this woman's granddaughter? (.....)'
Twee maanden later bleek wat een web2.0-community al niet vermag te doen. Deze persoon (inderdaad de kleindochter) meldde zich op Flickr: ‘I am kelly zevenbergen, the person you refer to on facebook, and yes, Adrianna was my grandmother. suprisingly you guessed well, there are many zevenbergens in australia, but I am her grand-daughter’.

Het Nationaal Archief maakte graag van de mogelijkheid gebruik om haar te wijzen op online bronnen van het NA.

Zijperveld in Friesland, oftewel denkend over Flickr

Via het blog van Baan8 las ik de informatieve vergelijking Flickr of Picasa. Mijn conclusie na lezing is dat er niet een echte winnaar is. Het is maar wat je uitgangspunt is en wat je wensen zijn. De vergelijking betreft overigens alleen het uploaden, opslaan, ordenen en delen van eigen foto's. En daar gaat het mij niet echt om. Ik kijk er meer naar vanuit het perspectief van de gebruiker die op zoek is naar foto's. En dan is Flickr de onomstotelijke winnaar, gewoon omdat daar neffens my veel meer foto's op staan. Neffens my, want aantallen kan ik zo niet boven water krijgen. Zoekacties leveren in Flickr in ieder geval vaak een veelvoud aan resultaten op in vergelijking met dezelfde zoekactie in Picasa. Zoekend op bv. "OBA Amsterdam" levert in Picasa ruim 1300 resultaten op, in Flickr meer dan 3200. En toch ..... dat is niet altijd zo! Een paar Friese voorbeelden:

Vuurtoren Ameland
Picasa: 304; Flickr:360

Haven Harlingen
Picasa: 814, Flickr: 981

Waterpoort Sneek
Picasa 746, Flickr: 205

Kortom, de verschillen zijn toch minder groot dan je zou verwachten en soms geeft Picasa dus zelfs beduidend meer resultaten dan Flickr. De volgende vraag kwam dan ook even bij me op: zou het gebruik van Picasa en Flickr per regio verschillen?

Vooraf moest ik eigenlijk niets van Flickr hebben. Alleen de naam al. Mijn eerste associatie is die met het werkwoord flikkeren. En dat is ook wat er eigenlijk gebeurt. Dagelijks worden er een paar miljoen foto's op de website geflikkerd zonder (voldoende en altijd juiste) context. Ook gerenommeerde instellingen doen hieraan mee.
Toegegeven, er zitten prachtige plaatjes tussen, en het is dan ook mooi dat die voor de hele wereld beschikbaar zijn, maar de toegankelijkheid is vaak belabberd door onvolledige, tegenstrijdige en soms zelfs foutieve bijschriften. Neem nu de volgende foto uit de Collectie Spaarnestad die door het Nationaal Archief op Flickr is gezet.

 

Bron: www.flickr.com

Ik vond deze foto door in The Commons te zoeken op 'Friesland'. Veel leverde dat niet op, acht afbeeldingen in totaal. Maar één daarvan heeft zeker betrekking op 'ons' Friesland, een foto van een molen bij Grou. En de bovenstaande foto dan?
Het bijschrift ervan luidt:

'Redden van hooi na zware regen / Dutch farmer saving hay after heavy rainfall 

Boer Visser uit Zijperveld (Friesland) bezig met het redden van het kletsnatte hooi na hevige regenval. Nederland, Zijperveld, datum onbekend.

Heavy rainfall in the Netherlands. Farmer saving hay. Zijperkerk, the Netherlands, July 1953.'

Zijperveld in Friesland? Een mooie naam, maar het klinkt niet Fries. Het lijkt eerder een toponiem voor een stukje land bij Zijpe in Zeeland. Nu is het in dit geval mooi dat de foto ook een Engelstalig bijschrift bevat met zowel minder, andere als meer informatie! Is de datum in het Nederlands onbekend, volgens de Engelse tekst is de foto in juli 1953 gemaakt. Belangrijker - voor de plaatsbepaling - is de mededeling dat de foto in Zijperkerk is gemaakt. Zijperkerk? Dat lijkt al dichter in de buurt te komen. Dat heeft in ieder geval veel weg van Rijperkerk. Als ik het landschap op de foto bekijk denk ik niet meteen aan Rijperkerk, maar het zou kunnen.

Kortom, foto en bijschrift roepen veel vragen op. Aan de andere kant heeft het juist inspiratie geleverd voor een blogbericht. Dat dan weer wel, zou ik pi willen nazeggen, Wordt vervolgd.

80 jaar geleden

In het weekend heb ik geprobeerd een filmpje op mijn blog te zetten, maar helaas, wel allemaal codes op het scherm maar geen bewegend beeld. Dus nu met hulp van medecoach Inge nog eens geprobeerd en zie het resultaat.

Het filmpje betreft de mooiste en knapste lachscène die ik ooit op tv heb gezien. Het gaat om de Dikke en de Dunne (Laurel and Hardy) uit hun film Blotto uit 1930. Deze scène zit aan het eind van de film.
Het verhaal is in grote lijnen als volgt. Het duo heeft het plan opgevat om zich buitenshuis eens flink te bezatten. De Dunne moet zich daarvoor wel eerst uit de echtelijke ketenen weten te bevrijden. Dat lukt, met medeneming van een fles sterke drank, zo denkt hij. Hij weet echter niet dat zijn vrouw weet heeft van de snode plannen van het tweetal en dat zij de fles heeft geleegd en weer heeft gevuld met koude thee en allerlei andere ingrediënten.
In de Rainbow Club mist de 'sterke drank' zijn uitwerking echter niet. Kijk, geniet en ........

Bron: www.youtube.com

Denkend over RSS

De voordelen van RSS zijn groter dan de nadelen, tenminste als we afgaan op de twee volgende zoekacties in Google. Zoeken op "voordelen van RSS" levert bijna acht keer zoveel (65.900) hits op dan de zoekactie "nadelen van RSS" (8710).
Mijn mening over RSS is echter niet echt veranderd sinds het plaatsen van mijn blogbericht Really Superfluous Stuff. Het is net als met het huishoudboekje. Als je alles koopt wat voordelig is dan kom je ook niet uit. Of is dit wat een kromme vergelijking?

In ieder geval, ik heb me zoals gezegd via Google Alerts geabonneerd op berichten met daarin de woorden 'Tweede Wereldoorlog archieven'. Daarnaast heb ik een tweede abonnement genomen op de woorden 'Tweede Wereldoorlog bronnen'. De stand van zaken is nu dat ik een aparte emailmap heb waarin ik deze berichten opsla. Nog geen 10 % ervan heb ik bekeken. In de emails die ik heb doorgenomen zitten regelmatig berichten die interessant genoeg zijn om kennis van te nemen. En dat is nu juist het punt. Het is te goed om zo maar weg te gooien en teveel om in de beschikbare tijd door te nemen. Toch verwacht ik dat ik in een opruimbui voor het eerste zal kiezen.
Kortom, voor mezelf, als medewerker van Tresoar, zie ik RSS niet als een bruikbare toepassing om informatie te verkrijgen.

Als ik in de huid van een onderzoeker kruip liggen de zaken anders. Het gebruik van de RSS-feed voor nieuwe aanwinsten in de bibliotheek op onze website geeft al aan dat de behoefte er aan bestaat. We zouden daar best nog meer mee kunnen doen. Een mooi voorbeeld vind ik de Genlias Monitor op de website van Bob Coret. Hiermee kun je je abonneren op nieuwe genealogische gegevens betreffende een bepaalde familienaam op de website van Genlias. Het zou mooi zijn als bezoekers van de website van Tresoar ook een RSS-feed kunnen instellen voor alle nieuwe, online gezette gegevens over een persoon, plaats of onderwerp.

Denkend over blogs

Bloggende bibliotheken, archieven, documentatiecentra zijn in Nederland op de vingers van één hand te tellen. In België lijkt men wat dat betreft verder, in ieder geval in de bibliotheekwereld, of heb ik het mis?
Ik heb een paar Nederlandse blogs bekeken, die van de bibliotheek in Vlissingen en die van het Gelders Archief.  Beide zijn qua inhoud zeer gevarieerd. Die van Vlissingen bevat artikelen betreffende film, vegetarisch eten, een muziekquiz en Wiki Loves Bieb. Bij elk artikel wordt een link gelegd naar (de collectie van) de bibliotheek.

Ook het weblog van het Gelders archief kent een grote verscheidenheid aan onderwerpen. Toch verschillen beide blogs wel van elkaar. Afgezien van de lay-out (die van Vlissingen vind ik een stuk onrustiger en daardoor minder plezierig leesbaar dan die van het Gelders Archief) bevat de bibliotheekblog ook veel berichten over producten die de instelling levert en activiteiten die ze ontwikkelt. Bij het weblog van het Gelders Archief ligt de nadruk meer op organisatorische en beheersaspecten zoals beveiliging, bezuinigingen, toegankelijk maken van collectie-onderdelen enz. Mijn eigen voorkeur gaat naar het laatste uit. Berichten over producten en activiteiten lijken erg op de nieuwsberichten die we zelf op de website van Tresoar zetten en die vind ik daarom minder geschikt voor een blog. Het ideale weblog van een publieksinstelling voldoet neffens my aan de volgende eisen:

• het is goed geschreven in een begrijpelijke en leesbare taal voor iedereen die gebruik maakt van de informatie die de instelling biedt en/of die de instelling met belangstelling volgt;
• het bevat persoonlijke ervaringen van een medewerker óf achtergrondinformatie rond actuele zaken die het publiek (indirect) raken;
• het is niet te lang

Een blog dat aan deze voorwaarden voldoet zou moeten uitnodigen tot interactie met het publiek. Dat is toch het bijzondere van het bloggen. Op beide door mij bekeken blogs gebeurt dat ook maar diep onder de indruk ben ik niet. Toch zijn er wel enkele mooie voorbeelden van hoe ik het ideale blog zie zoals deze van de Bieb Blog Vlissingen.  Een korte tekst met heldere uitleg over waarom is gekozen voor een bepaald besluit, in dit geval beperking van de openingsuren, dat direct de gebruiker raakt en met een aantal reacties daarop.

Voor Tresoar zie ik een blog, zoals ik dat boven heb beschreven, dan ook als een goede mogelijkheid om het contact met de gebruiker te verbeteren.

Kent iemand nog andere voorbeelden van blogs van Tresoar-gelijkende instellingen waarbij dat contact met de gebruiker een belangrijk element vormt?

Om dit bericht niet te lang te maken zal ik later ingaan op RSS en Flickr.

Bewerken van foto's

Bron: Kentekenwebsite Tresoar

Op de kentekenwebsite van Tresoar staan inmiddels bijna 2500 foto's van auto's, motorfietsen en andere gemotoriseerde voertuigen van vóór 1957. Wekelijks krijgen we nog foto's en ook verhalen toegestuurd. Bovenstaande foto hebben we in zwart-wit aangeleverd gekregen. Met behulp van verschillende mogelijkheden op de website  www.fotoaanpassen.nl heb ik er deze foto van gemaakt.

Uit de bijgeleverde informatie weten we dat de man achter de Engelse Douglas-motor Johannes Brouwer is. Achterop zit zijn dochter Willy, voorop zoon Henk. Brouwer was huisarts in De Knipe en reed op de motor naar zijn patiënten die voor een groot deel aan de paden langs de Schoterlandse Compagnonsvaart woonden. Hij was maar een paar jaar arts in De Knipe, omstreeks 1915. Zijn graf ligt nog ten zuidoosten van de Hervormde kerk in het dorp.

Kijk en vergelijk met het origineel.

History Happens Here!

Bron: Flickr

De US National Archives hebben dit jaar de webpagina History Happens Here! geopend. Hierop is het mogelijk oude foto's uit de collecties die de instelling online beschikbaar stelt te uploaden in een actuele foto. Een groot succes kan dat (nog) niet worden genoemd, maar het levert wel mooie plaatjes op zoals die hierboven van het oude Ford's Theatre in Washington DC.

Wakker worden!

Bron: Spaarnestad Photo, SFA001020140

Als je op Flickr in The Commons zoekt op 'Leeuwarden' dan geeft dat drie zoekresultaten, althans op maandag 1 november 2010 om 12.48 uur. Dit is er één van. Je denkt eerst, is dit een glazenwasser? Maar nee, het bijschrift geeft uitleg:

"Wekservice uit vroeger jaren: porder / 'wekker' tikt met zijn porstok tegen een slaapkamerraam in Leeuwarden, 1947."

Wat een foto!  Eigenlijk is elk verder commentaar overbodig, maar zo denken andere Flickr-bezoekers er niet over. Relevante informatie betreffende de foto is er tot op dit moment nog niet toegevoegd, maar het is wel leuk en soms grappig te lezen wat voor gedachten de foto oproept bij kijkers.
Wat te denken van de volgende van wvandergroef , yeah it's me?

".....maar wie wekte de porder .... en wat als hij zich versliep .....??"

Voor alle commentaren klik op de link met bron onder de foto.

30.471

Zoveel hits krijg ik als ik via Google Blog Search de trefwoorden 'archieven Tweede Wereldoorlog' in tik. Ook hier zit de kracht 'm dus in de beperking, maar hoe. Nu lukt het me door via 'geavanceerd zoeken in blogs' en in dat scherm in het veld 'zonder de woorden' de woorden ''na de Tweede Wereldoorlog" in te voeren het aantal terug te brengen tot ruim 21.000. Dat is niet verkeerd, maar toch nog erg veel. Ik zal me er verder in moeten verdiepen hoe ik de stroom berichten verder kan inperken.
Maar nuttige informatie heeft het in ieder geval al opgeleverd. Zo was de volgende website mij nog niet bekend: http://www.bundesarchiv.de/zwangsarbeit.

Really Superfluous Stuff?

Die vraag kwam al snel bij me op toen ik me had geabonneerd op nog maar enkele rss-feeds. Daar zat onder andere die van NOS-sport bij. Als sportliefhebber leek me dat het proberen wel eens waard. Ik had het kunnen weten. Als er één maatschappelijk gebied is waar onbelangrijke nieuwsberichten over elkaar heen rollen dan is het wel sport. Tientallen, nee honderden berichten stroomden mijn reader binnen. Mijn tweede reactie was ‘hoe kan ik dit abonnement zo snel mogelijk opzeggen?’, maar die vraag is gemakkelijker gesteld dan beantwoord. De kop ‘Een abonnement toevoegen’ staat niet te missen linksboven in het scherm, maar waar kun je het abonnement opzeggen? Na lang zoeken zie ik in kleine lettertjes ‘Abonnementen beheren’ en ja, daar blijkt het mogelijk de tsunami van berichten te stoppen.
Hoe nu verder? Ik ben in de eerste plaats geïnteresseerd in onderwerpen, niet in websites. Ik zou bv. graag op de hoogte blijven van nieuwe bronnen betreffende de Tweede Wereldoorlog. Als ik me via de reader abonneer op berichten over ‘bronnen Tweede Wereldoorlog’ krijg ik veel feeds op het scherm, maar het lukt me niet om bij de achterliggende teksten te komen. Bovendien toont de reader niet hoeveel feeds de zoekactie heeft opgeleverd. Wat dat betreft vind ik Google Alerts beter. Daarmee had ik al enige positieve ervaring. Ik heb de bovengenoemde zoektermen nu ook bij Google Alerts ingevoerd en ben benieuwd óf ik berichten krijg toegestuurd en zo ja welke.

De derde helft

Toen ik een paar minuten geleden mijn nieuwe weblog aan mijn dochter en ervaren blogster Anne Beitske liet zien was haar eerste reactie 'mooi', maaaar ....... hij kan nog wel wat mooier. En zo kreeg ik van haar les om de achtergrond te verfraaien.
En hij kan nog veel mooier, zei ze: foto's, filmpjes enz. Dat hoeft nu nog even niet, maar ik ben benieuwd hoe de weblog er in maart uit zal zien.

23dingen

'Soesto ek coach wurde wolle foar 23dingen.nl?', waard my in pear moanne lyn frege? No bin ik gjin Twitterder, Flickerder of sokssawat, dat myn reaksje wie foarsichtich. 'In soad tiid kostet it net. Rekkenje op in oere per wike foar it sels dwaan fan de opdrachten en as der guon út dyn team in fraach hawwe, ja dan silst dy beäntwurdzje moatte'. Ik haw 'ja' sein.
No fan 'e moarn. Elkenien krijt útlis oer it programma foar de kommende moannen. De coaches wurde troch Rob Coers spesjaal tasprutsen mei de folgjende warskôging: 'Jullie gaan zware tijden tegemoet'. Hy laket derby, mar it is dúdlik dat it mienens is. It sil mear tiid kostje dan ik tocht hie.
Ik bin bang dat ik oan de wurden fan de oppercoach mear wearde takenne moat.
Wy sille it sjen.