donderdag 13 januari 2011

Het topje van de Zuckerberg

De titel van dit bericht is een mooie zinspeling op de impact van de sociale media; niet zelf bedacht maar zelf gelezen op de forumpagina van SpiegelOnline. Het gaat om een discussie die (nog steeds) wordt gevoerd naar aanleiding van een artikel in het nieuwste nummer van Der Spiegel (2/2011, pp. 114-124). Onder de kop Im Netz der Späher beschrijft Manfred Dworschak de risico's die het gebruik van Internet in het algemeen en dat van de sociale media zoals Facebook in het bijzonder oplevert. Veel nieuws levert het neffens my niet op, maar je kunt nooit goed genoeg weten dat er partijen zijn die alle moeite doen om jou beter te leren kennen dan jij jezelf doet.

Risico 1
De ruim 500 miljoen Facebookers zetten per maand meer dan 30 miljard commentaren, foto's en andere berichten online: 30.000.000.000! Per deelnemer dus zo'n 60. Wat een getallen. Al die gegevens zijn een gouden handel, een handel waar Facebook zelf alle faciliteiten voor schept. Het artikel beschrijft de pogingen die er door allerhande bedrijfjes worden ondernomen om die persoonlijke gegevens te verkrijgen, te koppelen aan andere gegevens om zo (individuele) klantenprofielen samen te kunnen stellen. Of informatie al dan niet anoniem is geplaatst doet niet terzake: anonieme gegevens bestaan niet op het Internet, zo luidt één van de stellingen in het artikel. Ja, Orlando Figes kan er over meepraten.





Risico 2
Bij de sociale media gaat het om gegevens die we zelf online zetten. Anders ligt het bij de cookies. Wat voor een koe het oormerk is, is de cookie voor de mens. Het maakt hen identificeerbaar, aldus Der Spiegel. Alle zoekacties op het web kunnen ermee worden opgeslagen.

Het combineren van de gegevens die de cookies opleveren met de zelf geplaatste informatie levert een bepaald profiel op. Dat kan vervolgens worden gebruikt bij het (ongevraagd) op maat toesturen van informatie. Hoe erg is dat? Dworschak schrijft: 'Het moet niet zo ver komen zoals in Steven Spielbergs sciencefiction thriller Minority Report, waarin een speciale eenheid misdaden voorspelt en ze voorkomt voordat ze kunnen worden begaan'. Nee, denk ik ook als ik dit lees, want hoe gemakkelijk kan informatie niet foutief worden geïnterpreteerd, zoals de praktijk de laatste tijd heeft aangetoond. En toch ...... als er een bloedbad wordt aangericht wordt standaard de vraag gesteld: hoe had dit voorkomen kunnen worden?

In het artikel staan veel wetenswaardige feiten, anekdotes en andere zaken. Eén daarvan is de recente lancering van de software Digital Mirror van het Californische bedrijf Cataphora. De gratis software stelt je in staat een analyse te maken van je eigen emailgedrag. Het programma doorzoekt je emails en laat vervolgens zien op welke thema's je verstoord hebt gereageerd en wie je (te?) kort hebt geantwoord of te lang hebt laten wachten. Doel: je eigen emailgedrag optimaliseren.
Op www.honestly.com kun je de reputatie van collega's, klanten of anderen nagaan. En als die van jezelf niet bevalt dan ga je naar een website als www.yasni.de, waarop je de zoekresultaten op je eigen naam kunt manipuleren. Eén miljoen mensen maken er inmiddels gebruik van.

Hoe druk moeten we ons maken? Dworschak wijst in dit verband naar de Nederlander, die voorbijgangers een vrije blik in de eigen huiskamer gunt, maar vrijwel niemand die kijkt. Met andere woorden, is onbeperkte vrijheid wat dit betreft niet het beste middel tegen nieuwsgierigheid? Een mooie vergelijking, maar of die echt terecht is .....?

Aan degenen die digitale spionnen zo weinig mogelijk kans willen geven geeft de schrijver tenslotte vijf tips:
1 Verwijder cookies die niet veilig lijken, hoewel onveilige exemplaren niet altijd goed herkenbaar blijken te zijn (dit is dus een tip waar ik weinig aan heb);
2 Gebruik zoekmachines die geen zoekgegevens opslaat zoals lxquick (volgens mij heeft Hans hier op zijn blog al eerder op gewezen);
3 Gebruik bij het aanmelden bij verschillende webfora, online-portals en online-winkels verschillende gebruikersnamen;
4 Zet geen foto's van jezelf (en anderen) online;
5 Controleer hoe online-diensten met privacy omgaan.

Ergens las ik dat Nederland koploper is in het relaxed omgaan met de privacy op het web. Ik pas zelf ook perfect in dat beeld. Hoewel ik niet echt strooi met persoonsgegevens zoek ik nog steeds met behulp van Google. Gewoon omdat het zo 'vertrouwd' is en ik het zo gewend ben. En ik vraag me af of ik mijn surfgedrag echt zal aanpassen nadat ik dit bericht heb gepubliceerd.

3 opmerkingen:

  1. Ik heb geprobeerd een samenvatting te geven van het artikel in Der Spiegel, niet meer en niet minder. En het artikel wijst vooral op de risico's, die eraan zijn verbonden. Waarom er dan toch zoveel mensen aan meedoen? Dworschak formuleert dat als volgt: "Weitaus stärker noch treibt sozialer Druck das Publikum in die Selbstentäusserung - auch der Nachbar ist neugierig. Wer sich nicht in einem sozialen Netzwerk präsentiert, ist fast Eigenbrötelei verdächtig. Überall erwartet die Mitwelt, dass der Netzbürger offenherzig mittut; alle wollen einander finden, erreichen und bei Gelegenheit auch gern ein wenig ausspëhen können" (p. 120).
    Je bent dus een zonderling als je niet meedoet. Ik denk dat het voor een fors percentage van de deelnemers ook geldt, vooral bij de jeugd.
    Het is dan ook belangrijk dat eenieder die zich aanmeldt voor Hyves, Facebook e.d. zich bewust van de risico's.
    Daar komt bij dat 'wij' halverwege ons leven (meestal voorzichtig) zijn ingestapt in de trein 'sociale media'. De jongste generatie groeit ermee op. Dat betekent ook dat hun hele leven, o.a. met de puberteitse (on)zekerheden, digitaal worden vastgelegd.

    Dat de sociale media ook positieve effecten hebben zal ik niet ontkennen. Daarover later.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Inderdaad... wij, volwassen denkende mensen, we weten van de risico's, maar we zijn het al zo gewend te doen zoals we doen, dat het veranderen van je gedrag wel heel erg moeilijk wordt. Tenzij je misschien (god verhoede) zelf ooit eens met zoiets als identiteitsfraude te maken krijgt.
    Ik denk soms ook wel eens dat er met Google en Facebook een monster is geschapen, dat niet meer terug in zijn hok kan, noch wil. Er zijn, naast deze bedrijven, teveel derden die belangen hebben in G & F. En de gegevens die zij via hen verkijgen over ons. Ik vond via een andere blog deze video. Leuk, maar ook wel scary!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. De video is meer angstwekkend dan leuk.
    Ik heb het altijd een vreemd verschijnsel gevonden - in één van de commentaren wordt dat ook genoemd - dat de mens aan de ene kant grote moeite heeft met maatregelen van de 'overheid' die de privacy aantasten en aan de andere kant ongevraagd persoonlijke gegevens aan de hele wereld openbaart. Ik heb 'overheid' tussen aanhalingstekens gezet want ik bedoel hier elke organisatie, instelling of bedrijf mee. Ik herinner me in dit verband nog de commotie die werd veroorzaakt bij de introductie van de Bonuskaart door grootgrutter Albert Heijn.

    BeantwoordenVerwijderen