dinsdag 1 maart 2011

2.0

Bij Archief 2.0 en Bibliotheek 2.0 dacht ik tot vandaag alleen aan de gelijknamige online communities. Van beide ben ik inmiddels lid, van de eerste sinds 2009, van de tweede nog maar een paar weken. Ik ben geen regelmatig bezoeker, integendeel zelfs. Eigenlijk alleen als ik het ten eigen nutte denk te kunnen gebruiken meld ik me aan. Dat was bv. in 2009 het geval toen we als Tresoar begonnen na te denken over digitalisering van de Friese bevolkingsregisters en we benieuwd waren of er reeds voorbeelden van gedigitaliseerde en uitgebreid toegankelijk gemaakte bevolkingsregisters waren. Mijn vraag leverde destijds enkele waardevolle reacties op.
Ding 22 nodigt me uit om opnieuw een kijkje te nemen. Al na een paar minuten snuffelen besef ik dat het goed is om dat óók regelmatig te gaan doen. Neem nu alleen al de discussie Dish2011: Wat willen wij als archieven? over de door archivarissen gewenste onderwerpen en presentatiewijzen voor de DISH-conferentie (Digital Strategies in Heritage) die in december dit jaar in Rotterdam plaats zal vinden. De discussie is interessant om te lezen en uit de reacties die Petra Schoen op haar vraag heeft gekregen blijkt hoe goed zo’n community werkt.
Sommige van die reacties leveren ook onverwachte informatie op, zoals dat het geval is bij één van Marco de Niet. Hij ging in op de afgelopen Digitaal Erfgoedconferentie, waar hij getuige was geweest van de workshop van Michael Epstein van Untravel media. Hij (Epstein), en ik citeer nu verder uit Marco's reactie, 'presenteerde o.a. hun project 'Walking Cinema: Murder on Beacon Hill' (zie www.untravelmedia.com/work/). Epstein bracht een inspirerend verhaal hoe archiefmateriaal een cruciale rol speelde in het ontrafelen van een 19e-eeuwse misdaad in Boston en hoe dit is omgezet in een app voor een stadswandeling. Het was geen presentatie voor archivarissen, maar wel een presentatie over archiefmateriaal. Ik heb moeten constateren dat er weinig archiefmedewerkers naar de workshop van Epstein waren gekomen. De meesten hebben gekozen voor de workshop over e-depots die door BRAIN was georganiseerd .....' Het laatste, veelzeggende deel van het citaat overigens terzijde.
Ik moet naar aanleiding van de besproken workshop denken aan het net verschenen boekwerkje Het tubetje van Cath over een moord die in de dertiger jaren hier in Leeuwarden is gepleegd. Tresoar zou, als bewaarder van de processtukken betreffende deze zaak, iets dergelijks als in Boston (mee) kunnen ontwikkelen. 

De 2.0 communities kende ik dus al, maar ik weet nu dat 2.0 ook voor een werkhouding staat. En ja, vraag ik me dan af, hoe 2.0 ben ik zelf nu eigenlijk? Wat me wat dat betreft opvalt is dat bij de discussies op Archief 2.0 het vooral zuiderlingen zijn die reageren. Ik baseer me hierbij trouwens op slechts twee discussies, die over het Manifest voor de archivaris 2.0 en de al genoemde over de DISH-conferentie. Op basis van deze beide zou je zelfs kunnen concluderen dat het een Brabantse en Zuid-Hollandse aangelegenheid is. Zijn ze in het zuiden zoveel meer 2.0 dan boven de grote rivieren? En zo ja, hoe kan dat dan? Of is de verklaring heel simpel: gewoon de invloed van supercoaches Rob en Luud?

Op mijn eigen 2.0-gevoel zal ik in mijn terugblik op 23dingen terugkomen.

7 opmerkingen:

  1. Goh wat valt er veel over te zeggen en te bloggen. Zelf heb ik 2.0 bibliotheken gedaan en jij hebt dus de archieven voor je rekening genomen. Best wel veel overeenkomsten, dus voor wie nog iets moet kiezen: ik denk dat a of b genoeg is. Als 'verdieping'kun je dan b of a kiezen.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Goh wat een snelle reactie van een noorderling, echt 2.0.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Je hebt in ieder geval heel goed begrepen dat 2.0 vooral ook een houding betreft. Deze presentatie van Christian van der Ven toont heel mooi aan, dat gebruikers tegenwoordig heel goed in staat zijn om zelf 'dingen' te produceren, te ontsluiten en te digitaliseren. Maar dat de traditionele archivist daar nog niet op is ingespeeld. Of misschien wel WIL, maar dat vanwege oude normen en waarden niet MAG. Het eist ook wel durf om niet-goedlopende taken af te stoten en je op iets nieuws te storten, waarvan het succes niet altijd bewezen is. Mooi voorbeeld is de actie bij het RAT (tja, van collega Luud), waarbij heel duidelijk een beleidswijziging is ingezet om digitale bezoekers beter van dienst te kunnen zijn. Wat vind jij daarvan?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. In mijn terugblik op 23dingen zal ik hierop ingaan.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Om mijn terugblik niet ellenlang te maken toch op deze plek een reactie op de beleidswijziging bij het RAT.
    Ik moet zeggen dat het wel even schrikken was, toen ik het las. Het is niet niks om zo fors in de openingstijden voor de reguliere onderzoeker te snijden. Ik begrijp de achterliggende gedachte, maar ook weer niet. In één van de instemmende reacties op het weblog van het RAT lees ik de vraag: ‘Want waarom zouden de fysieke bezoekers beter/meer geholpen moeten worden (dan de digitale bezoeker, OK)..?!’, Voor mij is dat duidelijk: omdat we de fysieke bezoeker moeten koesteren, meer in de watten moeten leggen dan onze digitale bezoeker. Waarom? Omdat de fysieke bezoeker de moeite neemt om naar een archief of bibliotheek te komen, terwijl de digitale bezoeker vanuit zijn luie stoel de vragen op ons afvuurt. Het is niet dat die vraag niet goed is, maar het is wel de vraag hoeveel waarde de vraagsteller aan het antwoord erop stelt. Ik herinner me wat dit betreft een bijeenkomst van Al@din-medewerkers, al weer een tijd geleden. Eén van hen maakte de opmerking dat na het vragen om verduidelijking van de vraag door de klant in negen van de tien gevallen geen reactie komt. Navraag leerde dat, binnen Friesland althans, de meesten dat zo ervoeren. Toen ik dat hoorde moest ik toch wel even diep zuchten en dan ontkom je als medewerker niet aan de vraag: voor wie ben je hier eigenlijk bezig? Ik weet dat er wat dat betreft een verschil bestaat tussen de bibliotheek- en archiefklant. De tweede heb ik wat dat betreft wel een stuk hoger zitten, maar ook bij hen heb ik dit meegemaakt. Beleidsmakers zijn neffens my teveel in de ban van de grote getallen. Om die reden hoop ik ook dat Tresoar niet een zo rigoureuze koerswijziging als bij het RAT zal inzetten.
    De archiefbezoeker heeft de laatste jaren veel gewonnen (ook, vooral door digitalisering), zeker, maar ook verloren. Ik ben het eens met Theo Thomassen die een paar weken geleden tijdens een lezing in Amersfoort vertelde dat systematische archievenoverzichten niet meer altijd worden aangeboden en dat kennis omtrent de archieven en hun toegankelijkheid en historische context steeds minder bij de medewerkers op de studiezaal aanwezig is. Beide punten gaan - helaas - ook op voor Tresoar.
    En tegelijkertijd …………. besef ik dat Luud misschien wel gelijk heeft, dat ik over tien jaar moet zeggen dat hij het bij het rechte eind heeft gehad. Ik was ook altijd een tegenstander van de pinautomaat. Ik was - en ben dat eigenlijk nog steeds - van mening dat je als mens niet altijd alles moet willen en kunnen. Ik heb nog lang mijn geld bij de balie in de bank afgehaald terwijl Nederlandse muren werden volgehangen met flappentaps. Maar nu? Ja tegenwoordig zie ik eigenlijk nooit meer een bank van binnen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Hele interessant reactie, Otto. En ik denk dat het wel leuk zou zijn als we daar maandag via Skype met Luud over van gedachten kunnen wisselen. Ik zal m in elk geval op deze post attenderen!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Skype? Dat ken ik niet, wel eens van gehoord, maar heb er nooit gebruik van gemaakt: was niet één van de 23 dingen. Maar alles kent een eerste keer dus dat zou voor mij ook voor Skype kunnen gelden aanstaande maandag.

    BeantwoordenVerwijderen